در دنیای امروز که فناوری با سرعتی چشم‌گیر در حال پیشرفت هست، اهمیت امنیت اطلاعات بیش از گذشته احساس می‌شود. مشاوره‌های امنیتی اکنون به یکی از اجزای ضروری و حیاتی در واحد فناوری اطلاعات سازمان‌ها، چه کوچک و چه بزرگ، تبدیل شده‌اند. امنیت سایبری از جمله دغدغه‌های جدی و چالش‌برانگیز در حوزه فناوری اطلاعات به شمار می‌رود. حملات سایبری که توسط هکرها با اهداف مختلف انجام می‌شود، می‌توانند خسارات جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشند؛
یکی از این نمونه بارز آن نشت گسترده اطلاعات کاربران Yahoo بوده که آسیب جدی به اعتبار این شرکت وارد کرد. این‌گونه تهدیدات را می‌توان با بهره‌گیری از مشاوره‌های امنیتی تخصصی، پیش از وقوع، شناسایی و مهار کرد.
با گسترش روزافزون فناوری و پیچیده‌تر شدن تهدیدات سایبری، حفظ امنیت اطلاعات در سازمان‌ها دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. حملات سایبری روزبه‌روز پیچیده‌تر، هدفمندتر و خسارت‌بارتر می‌شوند؛ از همین رو، سازمان‌ها باید به‌صورت هوشمندانه‌تری به مقوله امنیت اطلاعات نگاه کنند. در این میان، دپارتمان مشاوره امنیتی به عنوان بازوی راهبردی و مغز متفکر امنیت سایبری در هر سازمانی عمل می‌کند.
این دپارتمان با انجام تحلیل‌های دقیق، بررسی معماری امنیتی، شناسایی آسیب‌پذیری‌ها و ارزیابی تهدیدات بالقوه، زمینه‌ساز تدوین استراتژی‌های پیشگیرانه و دفاعی در برابر انواع حملات سایبری می‌شود. مشاوران امنیتی با تکیه بر دانش فنی و تجربه عملی، راهکارهایی بر پایه استانداردهای جهانی همچون ISO/IEC 27001، NIST و CIS ارائه می‌کنند تا از وقوع نشت اطلاعات، دسترسی غیرمجاز، از بین رفتن داده‌ها و حتی حملات باج‌افزاری جلوگیری شود.
اهمیت وجود این دپارتمان زمانی دوچندان می‌شود که پای اطلاعات حیاتی و محرمانه در میان باشد؛ اطلاعاتی که در اختیار سازمان‌هایی نظیر بانک‌ها، شرکت‌های فناوری اطلاعات، مراکز درمانی، مؤسسات مالی و نهادهای دولتی قرار دارد. بروز یک رخنه امنیتی در چنین سازمان‌هایی می‌تواند نه‌تنها خسارات مالی و حقوقی در پی داشته باشد، بلکه منجر به از بین رفتن اعتبار و اعتماد عمومی نیز شود.
ارزیابی امنیتی : یکی از پایه‌ای‌ترین خدمات این دپارتمان، ارزیابی جامع امنیتی است. در این فرآیند، ساختار امنیتی فعلی سازمان مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد؛ از نقاط ضعف در زیرساخت‌ها گرفته تا تهدیدات احتمالی و روش‌های دسترسی غیرمجاز. در نهایت، گزارش جامعی شامل پیشنهادات فنی و مدیریتی برای بهبود وضعیت امنیتی ارائه می‌شود. این ارزیابی می‌تواند به‌صورت داخلی یا با همکاری متخصصان بیرونی انجام گیرد.
تحلیل ریسک : تحلیل ریسک کمک می‌کند تا سازمان بداند در برابر چه تهدیداتی آسیب‌پذیر است و پیامد هر کدام از این تهدیدات تا چه اندازه می‌تواند خسارت‌بار باشد. با شناسایی دارایی‌های ارزشمند، بررسی تهدیدها و آسیب‌پذیری‌ها و تعیین احتمال وقوع خطرات، سازمان می‌تواند اولویت‌بندی مناسبی برای اقدامات امنیتی انجام دهد.
تست نفوذ : یکی دیگر از خدمات ارزشمند، تست نفوذ است؛ فرآیندی که در آن مشاوران امنیتی به‌صورت کنترل‌شده تلاش می‌کنند به زیرساخت‌های فناوری سازمان نفوذ کنند. هدف این تست، کشف نقاط ضعف قبل از آن است که مهاجمان واقعی از آن‌ها سوءاستفاده کنند. نتایج این تست پایه‌ای برای بهبود سیستم‌های امنیتی خواهد بود.
سازمان‌ها به دپارتمان مشاوره امنیتی نیاز دارند تا از تهدیدات سایبری و آسیب‌پذیری‌های موجود در سیستم‌هایشان جلوگیری کنند. مشاوران امنیتی با ارزیابی دقیق زیرساخت‌ها و شناسایی نقاط ضعف، استراتژی‌های امنیتی بهینه را طراحی می‌کنند که می‌تواند شامل سیاست‌ها، فرآیندها و استانداردهای امنیتی باشد. این اقدامات به سازمان‌ها کمک می‌کند تا از خطرات احتمالی پیشگیری کرده و از دارایی‌های دیجیتال خود محافظت کنند. همچنین، مشاوران به سازمان‌ها در پیاده‌سازی و تطبیق با استانداردهای امنیتی بین‌المللی کمک کرده و مطمئن می‌شوند که سازمان در مسیر انطباق با مقررات قانونی حرکت می‌کند.
علاوه بر این، دپارتمان مشاوره امنیتی به آموزش کارکنان کمک می‌کند تا آگاهی امنیتی آن‌ها افزایش یابد و اشتباهات انسانی کاهش یابد. کارکنان آگاه‌تر قادر به شناسایی تهدیدات احتمالی مانند حملات فیشینگ و سوءاستفاده از داده‌ها هستند، که به طور مستقیم به تقویت امنیت سازمان کمک می‌کند. مشاوران همچنین با طراحی برنامه‌های پاسخ به بحران و بازیابی از حادثه، سازمان‌ها را آماده مقابله با حملات سایبری و کاهش آسیب‌های ناشی از آن‌ها می‌کنند.
در نهایت، دپارتمان مشاوره امنیتی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌های ناشی از حملات سایبری را کاهش دهند. پیشگیری از تهدیدات و واکنش سریع به بحران‌ها معمولاً کم‌هزینه‌تر از بازیابی پس از یک حمله است. این اقدامات نه تنها به حفظ امنیت اطلاعات و سیستم‌ها کمک می‌کند بلکه موجب افزایش اعتماد مشتریان و شرکای تجاری می‌شود، چرا که سازمان‌ها قادر به تضمین امنیت داده‌های حساس هستند و در نتیجه اعتبار خود را حفظ می‌کنند.
در دنیای امروز که تهدیدات سایبری با سرعت فزاینده‌ای در حال رشد هستند، سازمان‌ها نیازمند راهکاری جامع، ساختاریافته و کاربردی برای ارتقای امنیت سایبری خود هستند. چارچوب کنترل‌های CIS (Center for Internet Security Controls) یکی از پراستفاده‌ترین و معتبرترین استانداردهای امنیتی در جهان است که مجموعه‌ای از اقدامات مشخص و اولویت‌بندی‌شده را برای کاهش سطح حمله و افزایش تاب‌آوری سازمان‌ها در برابر تهدیدات ارائه می‌دهد.
در این بخش سعی داریم به بررسی کنترل‌های CIS، دسته‌بندی و ساختار آن‌ها، مزایا، و نحوه‌ی استفاده‌ی آن در سازمان‌ها برای ارتقای سطح امنیتی بپردازیم.
کنترل‌های CIS ؟ کنترل‌های CIS مجموعه‌ای از راهکارها و اقدامات مدیریتی و فنی هستند که به عنوان بهترین شیوه‌ها (Best Practices) برای محافظت سازمان‌ها در برابر تهدیدات سایبری ارائه شده‌اند. این کنترل‌ها به‌گونه‌ای تدوین شده‌اند که قابل اجرا، قابل سنجش و دارای اولویت‌بندی مشخص باشند تا سازمان‌ها بتوانند منابع خود را به شکل هدفمند و مؤثر در جهت کاهش ریسک‌های امنیتی به کار گیرند. هدف اصلی این چارچوب، کمک به سازمان‌ها برای پیاده‌سازی یک رویکرد عملی و کارآمد در مدیریت امنیت سایبری است.
این کنترل‌ها توسط جامعه‌ای از متخصصان امنیت سایبری توسعه یافته‌اند و در چندین نسخه به‌روزرسانی شده‌اند. آخرین نسخه آن CIS Controls v8 است که شامل ۱۸ دسته کنترل اصلی و ۱۵۳ فعالیت پیاده‌سازی‌شده می‌باشد.
ساختار و دسته‌بندی کنترل‌های CIS : کنترل‌های نسخه ۸ CIS در سه دسته کلی طبقه‌بندی شده‌اند:
۱. پایه (Basic): کنترل‌هایی که پایه و اساس یک برنامه امنیتی مؤثر هستند:
۲. فنی/عملیاتی (Foundational): این کنترل‌ها فرآیندهای روزمره امنیتی را پوشش می‌دهند:
۳. سازمانی (Organizational): کنترل‌هایی که فرآیندهای سیاستی، مدیریتی و انسانی را پوشش می‌دهند:
نمونه سناریوی کاربردی سازمان الف دارای چندین سرور، ایستگاه کاری و نرم‌افزار مالی است. در یک حمله باج‌افزاری، یکی از کاربران با کلیک بر لینک مخرب، باعث آلودگی شبکه شد. اگر سازمان از کنترل‌های CIS استفاده کرده بود: با مدیریت نرم‌افزارها، نرم‌افزار غیرمجاز نصب نمی‌شد با کنترل دسترسی و least privilege، باج‌افزار نمی‌توانست به فایل‌های اشتراکی دسترسی یابد لاگ‌های مناسب برای تحلیل رفتار غیرعادی قابل دسترس بودند تیم امنیتی می‌توانست زودتر متوجه حرکت جانبی (Lateral Movement) شود.
ابزارها و منابع مکمل برای اجرای بهتر کنترل‌های CIS، ابزارهای زیر می‌توانند مفید باشند:
کنترل‌های CIS، با ارائه‌ی مجموعه‌ای شفاف، قابل‌اندازه‌گیری و اولویت‌بندی‌شده از اقدامات امنیتی، به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا با تخصیص بهتر منابع، به سطح بالاتری از امنیت سایبری دست یابند. پیاده‌سازی تدریجی این کنترل‌ها باعث می‌شود سازمان در برابر تهدیدات رایج مانند بدافزار، حملات فیشینگ، حرکت جانبی مهاجمان و افشای داده مقاوم‌تر شود. سازمان‌هایی که در مسیر بلوغ امنیتی هستند، می‌توانند کنترل‌های CIS را به‌عنوان چارچوبی عملی و کاربردی برای طراحی استراتژی امنیت اطلاعات خود انتخاب کنند.
